تاریخ ۱۴ فوریه یا ۲۵ دلو/بهمن مصادف است با روز عشق و محبت که این روز در اکثر کشورها از جمله افغانستان به نام روز ولنتاین یا روز عشاق یاد شده و از آن تجلیل میشود. در این قسمت از اینجا پامیر، ما ولنتاین را در کنار شما جشن میگیریم و درباره چگونگی رواج این سنت در افغانستان خواهیم گفت.
در چند سال گذشته کوچۀ گلفروشی کابل و برخی نقاط دیگر این شهر به مناسبت روز ولنتاین با دستههای گل سرخ و بادکنکها تزیین میشد، اما امسال به دلیل قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، گلفروشان کوچۀ گل فروشی، هیچ آمادگی برای این روز نگرفته اند.
ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان در اینباره میگوید: “اگر فکر کنیم چنین چیزهای منفی در جامعه پذیرفته نمیشود، مطمئن هستیم که مردم به تنهایی این کارها را انجام نمیدهند، در بیست سال گذشته این برنامۀ تحمیلی و تشویقی بوده که به وسیله دالر بر مردم تحمیل شده. اکنون افغانها دین و فرهنگ خود را دارند، اساسات خود را دارند، عزت دارند که در چوکات آن فرهنگهای مثبت را مروج میکنند.”
در بیست سال گذشته و به خصوص در چند سال اخیر، روز ولنتاین به طور آشکار در میان عاشقان کابل از جمله عاشقان رنگینکمانی تجلیل میشد و در این روز به گشت و گذار و تبادل هدایا میپرداختند.
هرچند تاریخچه کامل این روز در دست نیست و آنچه در این مورد گفته میشود با افسانه در آمیخته است اما به اساس روایت های تاریخی، صدها سال پیش از امروز در روم باستان، کلادیوس دوم فرمانروای آن زمان دریافته بود که جوانان مجرد نسبت به مردان متاهل میتوانند مبارزان بهتری باشند.به همین دلیل او ازدواج سربازانش را ممنوع کرده بود. در آن زمان کشیشی به نام ولنتاین، مخالف عقیده فرمانروا بود.
ولنتاین به طور پنهانی مراسم عقد سربازان را با زنان مورد علاقه شان انجام میداد. در روایتی در این مورد آمده که دیری نگذشته بود که امپراطور از این کار ولنتاین با خبر شد و او را به زندان انداخت.
سپس به جرم سرکشی از قانون، ولنتاین محکوم به مرگ شد. در روایت های تاریخی آمده که ولنتاین، زمانی که در زندان بود عاشق دختر زندانبان شد و روزی که میخواستند حکم مرگش را اجرا کنند، به عنوان خداحافظی نامهای برای دختر زندانبان مینویسد که پای آن نوشته بود “ولنتاین تو”
گفته میشود از آن زمان مردم به پاس قربانی کشیش ولنتاین، سالگرد اعدام او را به نام “روز ولنتاین” جشن میگیرند.
هرات در غرب افغانستان، شهری است که نخستین هستههای تجلیل ولنتاین شکل گرفت. در اواسط دهه هشتاد شمسی، جوانان افغان در کافهها و رستورانها به صورت پنهانی در جایی به دور از چشم افراطگرایان مذهبی این روز را جشن میگرفتند. دلیل اینکه ولنتاین زودتر از کابل در هرات رواج یافت، نزدیکی هرات به ایران است. ولنتاین کمی قبلتر در ایران هم رواج یافته بود و مردم هرات به دلیل رفت و آمد با ایران و سایر نقاط جهان، این سنت جدید را به افغانستان آوردند.
در آن زمان در هرات خبری از عروسک خرسی یا بادکنک قلبی شکل نبود، اما جوانان میخواستند برای معشوقشان سنگ تمام بگذارند. بنابراین وسایل برگزاری جشن ولنتاین را از ایران سفارش میدادند. با گسترش شبکههای اجتماعی، جوانان افغان بخشی از زندگی خودشان را در آن به اشتراک میگذاشتند و همین باعث شد چهرههای افراطی و ملاها متوجه این مسئله شوند و شروع کنند به مخالفت.
متاسفانه در این چند سال اخیر به دلیل فشار و مخالفت روحانیون، کافهها و رستورانهایی که جشن ولنتاین را در هرات برگزار میکردند، بسته شدند.
در کابل نیز تقریبا همزمان با هرات به رسمیت شناختن این رویداد بین جوانان کابل رواج یافت. دلیل آن هم شاید بیش از هرچیزی حضور نیروهای خارجی مانند ناتو و نیروهای آمریکایی بود که در پایگاههای آنها، این روز را جشن میگرفتند. حتی کافهها و رستورانها در کابل چند روز قبل از ولنتاین، ویژه برنامههای ولنتاین خود را در فیسبوک تبلیغ میکردند.
اما امسال به دلیل قدرت گرفتن جنگجویان طالبان در افغانستان، ولنتاین مانند گذشته تجلیل نمیشود. حتی نامهای منتسب به طالبان در شبکههای اجتماعی منتشر میشود که طالبان جشن گرفتن ولنتاین را ممنوع اعلام کردهاند و برگزاری این جشن را کفر خواندهاند.
There are no comments
Add yours