بشنوید: دغدغه‌ای به نام سربازی

دوستان قشنگم، سلام، امیدوارم خوب و خوش و پر از انرژی باشین و لحظه‌هاتون رنگین‌کمانی باشه.

من شایا هستم و امروز با سی‌امین قسمت از مجموعه‌ برنامه‌های “من یک ترنس هستم” در رادیو رنگین‌کمان، قراره دقایق خوبی در کنار هم باشیم.

در کنار همه مسائل و مشکلاتی که در مسیر دادگاه و پزشکی قانونی و کمیسیون پزشکی و اخذ مجوز و… وجود داره، یکی از مسائلی که شخص ترنس به اجبار با اون مواجه می‌شه مسئله خدمت سربازی و گرفتن معافیت نظام وظیفه عمومیه که خیلی سوال راجع بهش مطرح می‌شه و نگرانی‌های زیادی از طرف دوستان وجود داره. البته این موضوع در ابتدا شامل حال زن‌های ترنس قبل از جراحی تغییر جنس می‌شه. بعد از پایان مدرسه و اخذ دیپلم اگه شخص به دانشگاه راه پیدا نکنه و معافیت تحصیلی نداشته باشه، طبق قانون مشمول اعزام به سربازی میشه و خب همه‌مون می‌دونیم در جامعه و فرهنگی که شخص ترنس در خانواده، در مدرسه، در اجتماع از طرف مردم، در سیستم قانون‌گذاری، درک نمی‌شه و حق و حقوق مشخصی نداره، محیطی مثل سربازی که یک محیط خشک نظامیه و در ایران هم که فقط مردهایی که با آلت جنسی منتسب به مردانه به دنیا اومدن به سربازی می‌رن و به دلیل فشارهای زیادی که وجود داره و سختگیری‌های زیادی که در سیستم آموزشی اونجا حاکمه، چقدر افراد دچار آسیب‌های روحی و روانی و جسمی می‌شن و طبیعتاً بودن در این فضا برای یک ترنس و یا حتی مردی با گرایش جنسی همجنس‌خواهانه غیر ممکن و حتی خطرناکه. چون اگر در اون محیط افراد متوجه ترنس بودن یا گرایش جنسی کسی بشن، اون فرد ممکنه مورد آزار و اذیت و خشونت‌های روانی و جسمی‌ای قرار بگیره که اگر جبران ناپذیر نباشه، به سختی جبران می‌شه. سیستم قانونی حاکم با علم به این موارد شرایطی رو برای دادن معافیت در صورت اثبات ادعای فرد در نظر گرفته که البته در موارد زیادی هم به سادگی اتفاق نمی‌افته.

ترس از سربازی ممکنه اونقدر روی زندگی یک شخص تاثیر بذاره که تصمیمات اشتباهی بگیره. من خودم بعد از پایان دوران دبیرستان و پیش دانشگاهی در اولین رشته‌ای که در دانشگاه قبول شدم ادامه تحصیل دادم و اصلاً به خودم این زمان رو ندادم که به علایق و سلایق و چیزهایی که دوست دارم فکر کنم، چون می‌ترسیدم اگه دانشگاه نرم و ادامه تحصیل ندم مجبور بشم برم سربازی و این برام یک کابوس وحشتناک بود. اونوقت‌ها خودم رو به درستی نمی‌شناختم و نمی‌دونستم که شاید بتونم با گرفتن معافیت خودم رو از این کابوس وحشتناک نجات بدم. امروز که به اون روزها نگاه می‌کنم دلم می سوزه که فرصت بیشتری نداشتم که بتونم آزادانه‌تر فکر کنم و برای ادامه تحصیلم تصمیم درست‌تری بگیرم و رشته مورد علاقه‌ام رو انتخاب کنم. علاوه بر اینها یک شخص ممکنه حتی به خاطر همین ترس‌ها اشتباه بزرگتری انجام بده و مثلا بدون تحقیق و فکر کردن تصمیم به جراحی بگیره فقط برای اینکه با اجبار رفتن به سربازی مواجه نشه و اینطوری آینده خودش رو نابود کنه. حتی متاسفانه افراد ترنس و همجنسگرای  بسیار زیادی به دلیل نداشتن شناخت کافی از خودشون و تشخیص ندادن موقعیتی که در اون هستن با فشار جامعه و اجبار قانون مجبور شدن به سربازی برن و از اون دوره به عنوان وحشتناک‌ترین دوره زندگی‌شون یاد می‌کنن. همه این‌ها به دلیل آسیب‌های روحی و روانی و جسمی‌ای که بهشون وارد شده، تعرض‌ها و تجاوزهایی که بهشون شده و مجبور بودن تحمل کنن و بخاطر آبروشون سکوت کنن، چون حقی برای خودشون قائل نبودن و هیچکس هم اونها رو نمی فهمیده و بهشون حق نمی‌داده.

ترنس‌ها از سال‌های پیش با ماده تبصره‌ای که مربوط به بیماری‌های اعصاب و روانه می‌تونن بعد از  گذروندن دوره‌های روانشناسی زیر نظر پزشکان معتمد سازمان نظام وظیفه عمومی، کارت قرمز معافیت از سربازی رو دریافت کنن. داشتن این کارت قرمز یعنی اینکه شخص از سلامت روحی و روانی برخوردار نیست و بیمار محسوب میشه و به همین دلیل از خدمت سربازی معاف شده. دادن معافیت با این عنوان جدا از اینکه یک رفتار غیر انسانی و توهین‌آمیزه و با علم روانشناسی روز دنیا در تضاده، مشکلات زیادی رو هم ممکنه در آینده برای شخص بوجود بیاره، مشکلاتی در زمینه اشتغال، و در واقع محروم شدن شخصی که این کارت معافیت  رو داره، از کار کردن در شغل‌های زیاد و متنوع. البته زن‌های ترنس اگر تصمیم به جراحی بگیرن و این مسیر رو طی کنن و در نهایت هویت قانونی که مطابق با هویت جنسیتی زنانه‌شون هست را به دست بیارن در نهایت به کارت معافیت از خدمت سربازی نیازی پیدا نمی‌کنن. اما در مقابل مردان ترنسی که جراحی می‌کنن و هویت قانونی واقعی خودشون رو به دست میارن هم شامل این معافیت از خدمت سربازی می‌شن. به دلیل اینکه ممکنه اونها از نظر روحی و روانی و در مواقعی جسمی آمادگی لازم رو برای قرار گرفتن در چنین محیطی بعد گذار از دوران سختی که داشتن و پروسه جراحی که پشت سر گذاشتن رو نداشته باشن و رفتن به سربازی، آسیب‌های روحی و روانی رو که تا به اونروز متحمل شدن شدیدتر کنه. به همین دلایل و مردانه تلقی شدن سربازی،‌ترنس‌ها می‌تونن  برای گرفتن معافیت از سربازی اقدام کنن، ولی متاسفانه همونطور که گفتم با ماده تبصره‌ای که به شخص معافیت می دن و اون رو یک بیمار روانی تلقی می‌کنن. این ممکنه تاثیرات منفی زیادی در آینده در زندگی شخصی، اجتماعی و حرفه ای‌اش بذاره.

موزیک

————————————————————————————————

با وجودی که رابطه با هم‌جنس در ایران یک جرم شناخته میشه و سال‌هاست که افراد به دلیل گرایش‌های جنسی غیر از دگرجنس گرایی مجرم هستن و در موارد زیادی شاهد بودیم که مجازات‌ها و حکم‌های بسیار سنگینی برای افرادی به اتهام رابطه با هم‌جنس صادر شده که به قیمت جان و مهاجرت و تغیر مسیر زندگی شخص تموم شده و یا حتی در موضع گیری‌های دیگری سیستم حاکم منکر وجود افرادی با گرایش‌های همجنس‌خواهانه در کشور می‌شه. اما در عملکردی متناقض با اونچه که گفته شد، در آیین‌نامه سازمان نظام وظیفه عمومی، همجنس‌خواهان هم به عنوان افرادی که از سلامت روانی برخوردار نیستن، می‌تونن از سربازی معاف بشن، البته در صورتی که بتونن این موضوع رو اثبات کنن. البته اینکه یک شخص برای گرفتن معافیت سربازی باید اثبات کنه که از نظر قانون یک مجرم بالقوه است و خب جای بحث داده و این خود درگیری قانون و قانون گذار رو نشون می‌ده، که البته افراد زیادی به دلیل ترس از این موضوع هرگز اقدام به گرفتن معافیت از این طریق نمی‌کنن و یا اینکه در مواردی خودشون رو یک ترنس معرفی می‌کنن تا مجرم شناخته نشن و از حمایت نسبی قانون برخوردار باشن. یادمون باشه در ایران تفکر تک‌جنس‌گرامحور حاکمه یعنی گرایش جنسی رو فقط یا هم‌جنس‌گرایی یا دگرجنسگرایی می‌دونن و هرکسی که جنسیتش را مطابق بر اونچه به خاطر ظاهر اندام جنسی در بدو تولد بهش اطلاق کردن، ندونه، بیمار تلقی می‌شه. 

 ترنس‌ها و همجنسگراها، طبق بخش پنجم  آیین‌ نامه سازمان وظیفه عمومی ناجا که مربوط به بیماری‌های اعصاب و روانه و اونها رو در گروه افرادی که اختلالات روانی و شخصیتی بسیار شدیدی دارن، مثل پیسکوزها، اختلالات خلقی مثل دوقطبی، اختلالات شخصیتی مثل سایکوپات‌ها، اختلالات وسواسی شدید، نقیصه‌های عقلانی و کند ذهنی، اختلالات تکلمی و اعتیاد به مواد مخدر و … قرار می‌ده، مشمول معافیت می‌شن. در گذشته بند مشترکی در این بخش به ترنس‌ها و افراد همجنسگرا اختصاص داده شده بود، اما در آیین نامه جدید، همجنسگراها طبق بند ۷ با عنوان کژخوئی‌هایی که مغایر شئونات اجتماعی و نظامی است، از جمله انحرافات جنسی و هموسکشوالیتی  به صورت موقت ۶ ماه معاف می‌شن. و بعد از ۶ ماه در صورت اثبات در مراکز درمانی نظام وظیفه معاف دائم. در این ۶ ماه شخص باید زیر نظر نیروهای متخصص مورد تشخیص و به اصطلاح ذکر شده درمان قرار بگیره و بعد از اون در شورای پزشکی تصمیم گیری می‌شه، اگر فرد بهبود پیدا کنه یعنی دیگه همجنسگرا نباشه معاف از رزم می‌شه و در صورتی که به گفته آیین نامه، بیماری اثبات بشه معاف دائم که البته باید برای تصمیم گیری نهایی به شورای عالی پزشکی بره.توی همین بخش هم در بند ۱۲ ترنس‌ها با عنوان اختلال هویت جنسی TS با ارائه گواهی پزشکی قانونی و تایید مراکز درمانی نظام وظیفه معافیت دائم می‌گیرن.

گذشته از اینکه خود این بخشها و بندها کلی جای بحث داره، خب فرد ترنس یا کسی که همان‌جنسیتی نیست یا فرد همجنسگرا یا کسی که گرایش به هم‌جنس داره، چطور باید برای گرفتن معافیت اقدام کنه؟

برای گرفتن معافیت از سربازی قدم اول اینه که باید به یک روانشناس یا روانپزشک متخصص مراجعه کنه که البته اگه مورد تایید سازمان نظام وظیفه باشه، چه بهتر. اونجا بعد گذروندن دوره روانشناسی و گرفتن نامه تایید از پزشک، دکتر براشون دفترچه مربوط به سربازی و قسمتی که برای گرفتن معافیت پزشکی هست رو پر و امضا می کنه و بعدش می تونن به مراکز پلیس +۱۰ تحویل بدن و منتظر نامه‌ای می‌مونن که از کمیسیون پزشکی به دستشون می‌رسه و تاریخی که باید اونجا حاصر باشن رو بهشون اعلام می‌کنه. معمولاً کمیسیون‌های پزشکی در مراکز استان و در سازمان نظام وظیفه یا مراکز و بیمارستان‌های مربوطه انجام می‌شه و در مواقعی هم فرد رو به تهران می‌فرستن. اخیراً برای دوره‌های روانکاوی و روانشناسی فرد رو به مراکز تخصصی‌تری می‌فرستن تا زیر نظر پزشکان مورد تایید این دوره شش ماهه رو بگذرونه و بعد از گذروندن این دوره دوباره کمیسیونی در سازمان نظام وظیفه برگزار می‌شه تا نتیجه این دوره رو بررسی کنن و نظر بدن. ممکنه برای فرد حکم معاف دائم صادر بشه یا اعزام به سربازی، یا معاف از رزم، یا اینکه دوباره یک دوره ۶ ماهه دیگه براش در نظر بگیرن.

اگر اعزام و یا معاف از رزم باشه، فرد حق اعتراض داره تا پرونده به شورای عالی پزشکی بره و مورد بررسی قرار بگیره ولی اگر دوره شش ماهه روانکاوی براش در نظر بگیرن حتماً باید این دوره‌ها رو بگذرونه.  گذروندن این دوره‌ها و جلسات علاوه بر اینکه از لحاظ روحی و روانی بسیار سخت و آسیب زننده است و معمولاً رفتار خوبی از طرف پزشکان و مسئولین مربوط دیده نمیشه و خیلی توهین آمیز رفتار می‌کنن، هزینه‌های مالی زیادی هم داره که اکثر بچه‌ها اگر از طرف خانواده یا یکی از نزدیکان حمایت نشن، قادر به پرداخت‌ش نیستن.

من خودم حدود دو سال یعنی ۴ تا دوره ۶ ماهه رو پشت سر گذاشتم تا بتونم کارت معافیت از سربازی رو دریافت کنم، با وجودی که در پروسه هورمون تراپی و جراحی بودم،خاطرات تلخ و در مواقعی بامزه از اون روزها دارم که توی برنامه‌های بعدی حتماً براتون تعریف می‌کنم.

برای شنیدن. سایر برنامه‌های شایا، اینجا را کلیک کنید